Mahai-<br />jokoetan <br />euskaraz aritzeko proposamena

1998-10-01
Hirietan edo herri handietako kaleetan ibiliz, haurrak futbolean edo makina moderno horiekin ez bada, beste jolasetan ez direla aritzen ikus dezakegu. Gainera, esparru honetan ere gaztelania nagusitzen ari da, edo hauxe da niri iruditzen zaidana behintzat. Herri txikietan ez dakit gauza bera gertatzen ari ote den. Badirudi bizitza moderno honetan joko eta jolas zahar eta tradizionalak, eta hauekin batera euskara ere, galtzen ari direla.
 
 
Eskolan ere antzeko zerbait gertatzen dela deritzot. Areago, gure ikasleak agian edozein arlotako edukiez euskaraz jabetuko dira, baina jolasetan askok eta askok gaztelaniara jotzen dute, ez baitakite euskaraz jolasten. Egoera honen zergatia bi alderditan aurki daiteke: alde batetik, eskolan askotan haurren alde ludikoa ahaztu egiten dugu eta, bestetik, komunikabideen hizkuntza nagusia gaztelania izanik, ez da harritzekoa hori gertatzea.

Irakasleok buru-belarri ahalegintzen gara edukiak euskaraz ikas ditzaten, baina jolasgaraian gaztelaniaz jo eta ke. Nire ustez, haurrentzat nagusi diren gaietako hizkuntza ez dugu behar bezala lantzen. Haurrek kalean ez dute matematikaz hitz egiten eta bere jolasez, harremanez eta abarrez bai, ordea. Baina, hizkuntza hau ez dugu jorratzen eta hau diodanean zera esan nahi dut: kontua ez da gela barruan, noizean behin, jolas edo kantaren bat lantzea, kaleko bizitza gelara sartzea baizik. Bestelako edukiak lantzen eta ikasten ari diren bitartean, bere interesei eta beharrei dagozkien alderdiak ere lantzean datza arazoa. Baliteke jolas zaharrak eta tradizionalak galtzea, baina haurren alderdi ludikoa ez da inoiz galduko. Itxuraz eta baliabidez aldatuko da eta gure eginkizuna jolas berrietara moldatzea da, eta euskara ere moldatu beharko dugu.

Dena den, nire lanaren helburua ez da alderdi teorikoaz aritzea, mahai-jolas arruntetan euskaraz aritzeko proposamen praktiko bat eskaintzea baizik, eztabaidarako proposamena, jakina.

1998-10-01