Gazteentzako euskarazko komikiak
2001-12-01
Aurten gazteei zuzendutako euskarazko lau komiki liburu argitaratu ditu Jean François Sauré argitaratzaileak. Genero honetan eta gazteentzat dagoen hutsuneari erantzuteko asmoz ekin dio egitasmo horri, eta urtero kalitatezko lau liburu argitaratuko ditu.
Orain dela 10 urte komikigintzak Euskal Herrian nahikoa indar baldin bazuen ere, azken urteetan beheranzko joera hartu du. Kriseilu, Erein, Antxeta eta beste zenbait argitaletxe ziren garai hartan komikiak argitaratzen zituztenak, egile euskaldunenak zein atzerritarrenak. Baina poliki-poliki produkzioa gutxituz joan zen. Gaur egun Ipurbeltz-ek jarraitzen du, baina haurrentzako komikia da. Gazteei zuzendutako komikirik ez dago. Horretaz jabetu zen Jean François Sauré argitaratzailea merkatu azterketa bat egin ondoren."Euskaraz zein liburu edo literatura mota argitaratzen den ikusteko egin genuen merkatu azterketa" dio bere izen bera daraman argitaletxeko arduradunak."Komikigintzan hutsune nabarmena zegoela ondorioztatu genuen, batez ere gazteentzako komikigintzan. Ez zitzaigun interesatzen merkatuan zeuden komikiei konpetentzia egitea, falta zena egitea baizik; 12-16 urte bitarteko gazteei zuzendutako komikia, alegia".
Egitasmoaren emaitzak aurten ikusi dira; lau komiki liburu argitaratu ditu argitaratzaile honek. Eta aurrerantzean ere bide bera jarraituko du, hots, urtean lau liburu."Gure asmoa ez da liburu asko kaleratzea, gutxi eta onak baizik. Autore onak eta kalitatea interesatzen zaizkigu"dio Saurék. Hortaz, udaberriarekin batera urtero lehen bi liburuak emango dituzte argitara, eta hurrengo biak, udazkenean.
Jean François Sauré argitaratzailea
Egitasmo honen arima Jean François Sauré dela esan daiteke. Haren ideia izan zen gazteentzako komiki liburuak argitaratzea. Dena dela, berarekin batera komikigintza ezagutzen duten hainbat kolaboratzaile ditu, besteak beste, Pedro Diez de Ulzurrun, Bego Montorio eta Koldo Biguri.
Egile euskaldunen zein nazioartekoen lanak argitaratzeko asmoa dutela azaldu digu Saurék."Betiere kalitatea eta 12-16 urteko gazteak izango direlarik aintzat hartuko ditugun elementurik garrantzitsuenak".
Publiko horren ezaugarriak eta alderdi pedagogiko-hezitzailea batu egiten dituzte, eta hori hainbat elementutan nabaritzen da: gidoiak, irudiak, materiala..."Adibidez, gazteen artean, eta gainontzekoen artean ere, komikiari buruzko ikuspegi bat badago, eta hortik ez dugula gehiegi aldendu behar uste dut. Horrekin esan nahi dudana da irudiak zaindu egin behar direla" dio Saurék"Gainera, ikuspegi horretatik komikiak eta filmak antza handia dute. Komikiaren gidoia egiteko erabiltzen diren elementuak dira filmean erabiltzen direnak: plano panoramikoa, ertaina, amerikarra, lehen planoa, detailezko planoa... Komikia film bat egiteko oinarri bezala har daiteke. Azken finean, komikiko planoei mugimendua ematea da film bat egitea. Zazpigarren arterako sarrera da". Hainbat zinegile komikigintzan zaletuak dira eta hori ere bi generoen arteko erlazioaren isla da.
Horrez gain, testuak ere gazteen mailakoa izan behar du, hau da, publiko horri egokituta landu behar da."Askotan entzuten dugu "hau haurrentzat da", eta gazteentzako komiki hauekin ez da hori gertatzen, adin horretara egokitutako zerbait propioa dira, eta bereizketa hori garrantzitsua da. 12 urteko muga jartzen dugu gutxieneko adin bezala". Halaber, zenbait eduki eta balio lantzeko ere erabilgarriak dira, historikoki, gaiaren aldetik eta abar, informazio egokia ematen dutelako.
Argi dago genero bezala aniztasun handia duela komikiak, askotan hala uste ez badugu ere. Komiki historikoak, erromantikoak, gai sozialekoak, abenturazkoak, drama, antzerkia eta abar daude. Aniztasun horren lekuko dira esku artean ditugun lau produkzioak.
Esku arteko lau komikiak
Aurten argitaratutako lau komiki liburuak desberdinak dira eduki, formatu, estilo, irudi eta egileen aldetik. Lehenengoa Gazte kontuak izenekoa da. Carlos Trillo idazle argentinarrak eta Laura Scarpa ilustratzaile veneziarrak egindako liburua da. Ez dauka helburu pedagogikorik, baina, izenburuak dioen bezala, gazteei interesatzen zaizkien gaiak lantzen ditu.
Bigarrena Txerokiren txorakeriak da. Hori Iñigo Sarasola komikigile beasaindarrarena da. Geu Gasteiz herri aldizkarian agertzen dira horren komikiak, eta liburu honetan 64 istorio inguru errekopilatu dira. Ez da nobela edo istorio bakar bat, eta alde horretatik lan interesgarria izateaz gain, material ona da.
Hirugarrenaren izenburua Jeremiah fusilaren pean da. Hermann egile belgikarraren liburu hori bilduma batekoa da. Dena dela, bildumako liburu guztietan protagonista berak agertu arren, istorio bakoitza independentea da. Guztiak ere abenturazkoak dira, eta urte eta erdi barru Jeremiah-ren film bat egingo dute.
Azkenik, laugarrena Kapak eta Letaginak da. Liburu hori kartoi formatukoa da, eta hurrengoetan ere horrela mantenduko dute, liburutegietarako-eta egokia dela pentsatzen dutelako. Liburu honek helburu hezitzailea du. Urrezko mendean kokatuko informazio ugari biltzen du. Esate baterako, orduko giroa, janzkera, ohiturak, aipamenak, bertsoak...
Lau liburu horietako bi Jean François Sauré argitaratzailearenak dira, baina beste biak beste hiru argitaletxerekin batera kaleratutakoak. Formula mugaturik ez dagoela dio Saurék, edizioa konpartitua edo berea bakarrik izan daitekeela."Nazioarteko lau argitaletxerekin harremana dut, eta batzuetan elkarrekin egiten ditugu lanak" diosku Saurék."Argitaletxe italiar bat, frantses bat eta alemaniar bat dira. Zein autore edo produkzioren aldeko apustua egingo dugun erabakitzen dugu. Ondoren, denon artean diru poltsa bat osatzen dugu eta denon artean argitaratzen dugu". Argitaratzeko herrialde neutro bat aurkitzea zela onena pentsatu zuten, eta prezio eskaintza aztertu ondoren Eslovenia aukeratu zuten. Argitalpen konpartituetan liburuaren eskubideak ere konpartitu egiten dituzte.
Komiki liburu horiek ikastetxeei eta liburutegiei harpidetza bitartez eskuratzeko aukera eskainiko zaie. Saurék dioenez,"12-16 urteko gazteengana iritsi nahi badugu, aurretik hezitzaileei ezagutarazi behar diegu daukagun materiala eta egokia dela konbentzitu behar ditugu, hots, historiako oinarrizko elementuak betetzen dituztela, literatur maila dutela eta abar".
Hurrengo urteko produkzioari begira jarrita, bi lani buruzko informazioa aurreratu digu Saurék. Bat Bizkaiko kostari buruzkoa izango da. Joseba Lugares Aresti gidoilari bizkaitarrari eta Eva Garcés irudigile gipuzkoarrari eskatu die lana. Bestea Sherlock Holmes-en moldaketa bat izango da, baina tradizionala ez den bertsio bat. Adibidez, Sherlock Holmesen jarraitzaile Waltson doktoreak Sherlock Holmesek baino gutun gehiago jasoko ditu jarraitzaileengandik, emakumeak paper aktiboagoa izango du, umore gehiago egongo da eta literatur maila altua edukiko du. Saurék aitortzen duenez,"ulertu ahal izateko, ondo sartu beharko da komikian. Nik neronek lehen orrialdeak irakurri nituenean, zaila zela pentsatu nuen. Lehen 30 orrialdeak irakurri ondoren konturatu nintzen egokia zela eta ildo narratiboa ondo egituratuta zeukala". Idazleak transmititu nahi duena ulertzeko irakurleari umorea hautematen jakitea eskatzen dion liburua izango dela dio. Erredakzio maila oso konplexuko eta espresio oso landuko komikia izango da, beraz.
Komikigintza nazioartean
Euskal Herrian komikiak indar askorik ez badu ere, ezin esan liteke gauza bera beste herrialde batzuengatik. Euskal Herrian komiki kulturarik ez dagoen bezala, beste zenbait lekutan badago. Europan produkzio indartsua duten bi herrialde daude: Frantzia eta Belgika. Txikitatik hasten dira irakurtzen, gaztetan jarraitu egiten dute eta helduak direnean ere bai. Edozein eleberriren aurretik best seller-ak izatera iristen dira. Halaber, egunkarietan ere presentzia esanguratsua dute: koloretako orrialde osoa. Komiki aldizkari anitz daude, museoak eta erakusketak ere bai, komikien eta komiki egileen inguruko jaialdiak antolatzen dira, komiki eskolak daude, komikietako pertsonaiekin publizitate iragarkiak egiten dira... Azken finean, komikia oso barneratuta dago kulturan.
Egitasmoaren emaitzak aurten ikusi dira; lau komiki liburu argitaratu ditu argitaratzaile honek. Eta aurrerantzean ere bide bera jarraituko du, hots, urtean lau liburu."Gure asmoa ez da liburu asko kaleratzea, gutxi eta onak baizik. Autore onak eta kalitatea interesatzen zaizkigu"dio Saurék. Hortaz, udaberriarekin batera urtero lehen bi liburuak emango dituzte argitara, eta hurrengo biak, udazkenean.
Jean François Sauré argitaratzailea
Egitasmo honen arima Jean François Sauré dela esan daiteke. Haren ideia izan zen gazteentzako komiki liburuak argitaratzea. Dena dela, berarekin batera komikigintza ezagutzen duten hainbat kolaboratzaile ditu, besteak beste, Pedro Diez de Ulzurrun, Bego Montorio eta Koldo Biguri.
Egile euskaldunen zein nazioartekoen lanak argitaratzeko asmoa dutela azaldu digu Saurék."Betiere kalitatea eta 12-16 urteko gazteak izango direlarik aintzat hartuko ditugun elementurik garrantzitsuenak".
Publiko horren ezaugarriak eta alderdi pedagogiko-hezitzailea batu egiten dituzte, eta hori hainbat elementutan nabaritzen da: gidoiak, irudiak, materiala..."Adibidez, gazteen artean, eta gainontzekoen artean ere, komikiari buruzko ikuspegi bat badago, eta hortik ez dugula gehiegi aldendu behar uste dut. Horrekin esan nahi dudana da irudiak zaindu egin behar direla" dio Saurék"Gainera, ikuspegi horretatik komikiak eta filmak antza handia dute. Komikiaren gidoia egiteko erabiltzen diren elementuak dira filmean erabiltzen direnak: plano panoramikoa, ertaina, amerikarra, lehen planoa, detailezko planoa... Komikia film bat egiteko oinarri bezala har daiteke. Azken finean, komikiko planoei mugimendua ematea da film bat egitea. Zazpigarren arterako sarrera da". Hainbat zinegile komikigintzan zaletuak dira eta hori ere bi generoen arteko erlazioaren isla da.
Horrez gain, testuak ere gazteen mailakoa izan behar du, hau da, publiko horri egokituta landu behar da."Askotan entzuten dugu "hau haurrentzat da", eta gazteentzako komiki hauekin ez da hori gertatzen, adin horretara egokitutako zerbait propioa dira, eta bereizketa hori garrantzitsua da. 12 urteko muga jartzen dugu gutxieneko adin bezala". Halaber, zenbait eduki eta balio lantzeko ere erabilgarriak dira, historikoki, gaiaren aldetik eta abar, informazio egokia ematen dutelako.
Argi dago genero bezala aniztasun handia duela komikiak, askotan hala uste ez badugu ere. Komiki historikoak, erromantikoak, gai sozialekoak, abenturazkoak, drama, antzerkia eta abar daude. Aniztasun horren lekuko dira esku artean ditugun lau produkzioak.
Esku arteko lau komikiak
Aurten argitaratutako lau komiki liburuak desberdinak dira eduki, formatu, estilo, irudi eta egileen aldetik. Lehenengoa Gazte kontuak izenekoa da. Carlos Trillo idazle argentinarrak eta Laura Scarpa ilustratzaile veneziarrak egindako liburua da. Ez dauka helburu pedagogikorik, baina, izenburuak dioen bezala, gazteei interesatzen zaizkien gaiak lantzen ditu.
Bigarrena Txerokiren txorakeriak da. Hori Iñigo Sarasola komikigile beasaindarrarena da. Geu Gasteiz herri aldizkarian agertzen dira horren komikiak, eta liburu honetan 64 istorio inguru errekopilatu dira. Ez da nobela edo istorio bakar bat, eta alde horretatik lan interesgarria izateaz gain, material ona da.
Hirugarrenaren izenburua Jeremiah fusilaren pean da. Hermann egile belgikarraren liburu hori bilduma batekoa da. Dena dela, bildumako liburu guztietan protagonista berak agertu arren, istorio bakoitza independentea da. Guztiak ere abenturazkoak dira, eta urte eta erdi barru Jeremiah-ren film bat egingo dute.
Azkenik, laugarrena Kapak eta Letaginak da. Liburu hori kartoi formatukoa da, eta hurrengoetan ere horrela mantenduko dute, liburutegietarako-eta egokia dela pentsatzen dutelako. Liburu honek helburu hezitzailea du. Urrezko mendean kokatuko informazio ugari biltzen du. Esate baterako, orduko giroa, janzkera, ohiturak, aipamenak, bertsoak...
Lau liburu horietako bi Jean François Sauré argitaratzailearenak dira, baina beste biak beste hiru argitaletxerekin batera kaleratutakoak. Formula mugaturik ez dagoela dio Saurék, edizioa konpartitua edo berea bakarrik izan daitekeela."Nazioarteko lau argitaletxerekin harremana dut, eta batzuetan elkarrekin egiten ditugu lanak" diosku Saurék."Argitaletxe italiar bat, frantses bat eta alemaniar bat dira. Zein autore edo produkzioren aldeko apustua egingo dugun erabakitzen dugu. Ondoren, denon artean diru poltsa bat osatzen dugu eta denon artean argitaratzen dugu". Argitaratzeko herrialde neutro bat aurkitzea zela onena pentsatu zuten, eta prezio eskaintza aztertu ondoren Eslovenia aukeratu zuten. Argitalpen konpartituetan liburuaren eskubideak ere konpartitu egiten dituzte.
Komiki liburu horiek ikastetxeei eta liburutegiei harpidetza bitartez eskuratzeko aukera eskainiko zaie. Saurék dioenez,"12-16 urteko gazteengana iritsi nahi badugu, aurretik hezitzaileei ezagutarazi behar diegu daukagun materiala eta egokia dela konbentzitu behar ditugu, hots, historiako oinarrizko elementuak betetzen dituztela, literatur maila dutela eta abar".
Hurrengo urteko produkzioari begira jarrita, bi lani buruzko informazioa aurreratu digu Saurék. Bat Bizkaiko kostari buruzkoa izango da. Joseba Lugares Aresti gidoilari bizkaitarrari eta Eva Garcés irudigile gipuzkoarrari eskatu die lana. Bestea Sherlock Holmes-en moldaketa bat izango da, baina tradizionala ez den bertsio bat. Adibidez, Sherlock Holmesen jarraitzaile Waltson doktoreak Sherlock Holmesek baino gutun gehiago jasoko ditu jarraitzaileengandik, emakumeak paper aktiboagoa izango du, umore gehiago egongo da eta literatur maila altua edukiko du. Saurék aitortzen duenez,"ulertu ahal izateko, ondo sartu beharko da komikian. Nik neronek lehen orrialdeak irakurri nituenean, zaila zela pentsatu nuen. Lehen 30 orrialdeak irakurri ondoren konturatu nintzen egokia zela eta ildo narratiboa ondo egituratuta zeukala". Idazleak transmititu nahi duena ulertzeko irakurleari umorea hautematen jakitea eskatzen dion liburua izango dela dio. Erredakzio maila oso konplexuko eta espresio oso landuko komikia izango da, beraz.
Komikigintza nazioartean
Euskal Herrian komikiak indar askorik ez badu ere, ezin esan liteke gauza bera beste herrialde batzuengatik. Euskal Herrian komiki kulturarik ez dagoen bezala, beste zenbait lekutan badago. Europan produkzio indartsua duten bi herrialde daude: Frantzia eta Belgika. Txikitatik hasten dira irakurtzen, gaztetan jarraitu egiten dute eta helduak direnean ere bai. Edozein eleberriren aurretik best seller-ak izatera iristen dira. Halaber, egunkarietan ere presentzia esanguratsua dute: koloretako orrialde osoa. Komiki aldizkari anitz daude, museoak eta erakusketak ere bai, komikien eta komiki egileen inguruko jaialdiak antolatzen dira, komiki eskolak daude, komikietako pertsonaiekin publizitate iragarkiak egiten dira... Azken finean, komikia oso barneratuta dago kulturan.
