Hatz eta behatz<br />IKAS Pedagogia Zerbitzuaren bertso-ipuin proposamena
2000-12-01
Ikas Pedagogia Zerbitzuak gure eskuetan jarri duen materiala dugu Hatz eta behatz. Kantiruriren ondotik, berriz heldu diote lehen zikloko (2-5 urte) eta bigarren zikloko (7 urtera arte) haurrentzako ikasmateriala osatzeari. Hatz eta behatz erhi edo hatz jokoak oinarri dituzten 25 bertso-ipuinen bilduma da.
Horietatik zenbait euskal ondaretik heldu zaizkigu, beste batzuk ondare unibertsaletik moldatuak izan dira, eta beste multzo bat bilduma apailatu duten irakasleek beraiek asmatu dituzte. Irakasle horiek Iparraldeko eskola publikoetakoak zein pribatuetakoak dira.
Bat, bi eta hiru, has gaitezen
Materiala eskuratu ondoren, bertako bertso-ipuinak haurrekin lantzeko prest gaude. 25 bertso-ipuin horietako bat hauta dezakegu. Ondoren, kolorezko marrazkitik abia gaitezke eta euskarri hori harturik ikasleak mintzaraz ditzakegu. Ondoren, bertso-ipuinaren deklamatzea etorriko da. Egunean ordu laurden batez arituz, zenbait egunen buruan haurek gogoan atxikitzen omen dute bertso-ipuina egileek diotenez. Horren ondoren, erhi edo hatz jokoa egin daiteke, eta bukatzeko ariketa edo joko bat. Hau proposamen bat baino ez da, nahi den gisara erabil baitaitezke aipatu elementuak: lehenengo erhi jokoa egin, gero bertso-ipuina kontatu... Esan bezala, 25 bertso-ipuin eta erhi joko daude, baina horiez gain, hatz jokorik ez duten zenbait bertso-ipuin ere badaude, hizkuntza aberasteko egokiak iruditu baitzaizkie egileei.
Hizkuntza eta motrizitatea lantzeko tresna da
Bi alor nagusiren lantzea daukate helburu material honetako bertso-ipuinok: hizkuntza eta motrizitatea. Hizkuntzari dagokionez, bertso-ipuinek haurra laguntzen dute euskararen trebatzen (ahoskatzen), aberasten (hiztegia, joskera), eta idatziari hurbiltzen (lotura eginez entzuten eta ikusten duen testuaren artean). Egoera bakoitzean lehentasuna eman diote hizkuntza nozio bati. Egileek diotenaren arabera "irakasleak nozio hori maiz erabiliz eta eredu horren erabiltzea eskatuz, haurrak horren betekizuna eta beharra sentitzen du, anitz aldiz entzuten dituen erranaldiak konparatuz eta errepikatuz. Gisa horretan, hizkuntza ez da egitura ariketen bidez lantzen, baizik eta eguneroko biziak, proiektuek eta egoera naturalek eskaintzen dituzten paradak baliatuz".
Motrizitatea lantzea material honen bigarren jomuga. "Erhiekin, eskuekin eta gorputzarekin egin mugimenduaren bidez, erritmoari jarraikiz, mugimendu edo keinu horiek ideien itxura izanki, gainera" diote egileek.
Helburu bi horiez gain, gidaliburu honek beste jakintasun andana baten lantzeko parada eskaintzen du: jendarteko bizitzari dagozkionak (haurrak arauak ulertzen eta onarti ditu eta jokamoldea jarduerei egokitzen), denborari eta espazioari dagozkienak (haurrak bere burua leku batean eta denbora hurbilean kokatzen du), metodologiari dagozkionak (haurrak memoria azkatzen du) eta matematika alorrean (haurra zenbatzen hasten da), besteak beste.
Hori guztia haurra ahal bezainbat egile edo sortzaile eginez bultzatu nahi da, betiere jolas giroan.
Berrikuntza gehiago
Aurkeztu proposamenaz gain, hemendi aitzina multimedia materialak ere gure eskura jarriko ditu Ikasek. Fabula proiektua aurkeztu berri du. Ipuina CD-ROMetan lantzeko aukera emango du proiektu honek; hots, testu idatziak, ahotsak eta marrazkiak nahasteko.
Horrez gain, Ikasen webgunean ere informazio topatuko dugu aurrerantzean.
Hatz eta behatz bildumaren agiriak
- Kolorezko 25 marrazki. Atzealdean marrazkiari dagokion bertso-ipuinaren testua eta esku mugimenduen itxurak erhi jokoak egiteko.
- Marrazki bakoitzari dagokion bertso-ipuinaren testua duen orri bat. Atzealdean margotu gabeko marrazkia, ikasleek beraiek margo dezaten.
- Gidaliburuan: bertso-ipuin bakoitzari dagokion gainerako ustiapena, landu diren jakintasunaren bilduma etabertso zenbait bertso-ipuin.
Bat, bi eta hiru, has gaitezen
Materiala eskuratu ondoren, bertako bertso-ipuinak haurrekin lantzeko prest gaude. 25 bertso-ipuin horietako bat hauta dezakegu. Ondoren, kolorezko marrazkitik abia gaitezke eta euskarri hori harturik ikasleak mintzaraz ditzakegu. Ondoren, bertso-ipuinaren deklamatzea etorriko da. Egunean ordu laurden batez arituz, zenbait egunen buruan haurek gogoan atxikitzen omen dute bertso-ipuina egileek diotenez. Horren ondoren, erhi edo hatz jokoa egin daiteke, eta bukatzeko ariketa edo joko bat. Hau proposamen bat baino ez da, nahi den gisara erabil baitaitezke aipatu elementuak: lehenengo erhi jokoa egin, gero bertso-ipuina kontatu... Esan bezala, 25 bertso-ipuin eta erhi joko daude, baina horiez gain, hatz jokorik ez duten zenbait bertso-ipuin ere badaude, hizkuntza aberasteko egokiak iruditu baitzaizkie egileei.
Hizkuntza eta motrizitatea lantzeko tresna da
Bi alor nagusiren lantzea daukate helburu material honetako bertso-ipuinok: hizkuntza eta motrizitatea. Hizkuntzari dagokionez, bertso-ipuinek haurra laguntzen dute euskararen trebatzen (ahoskatzen), aberasten (hiztegia, joskera), eta idatziari hurbiltzen (lotura eginez entzuten eta ikusten duen testuaren artean). Egoera bakoitzean lehentasuna eman diote hizkuntza nozio bati. Egileek diotenaren arabera "irakasleak nozio hori maiz erabiliz eta eredu horren erabiltzea eskatuz, haurrak horren betekizuna eta beharra sentitzen du, anitz aldiz entzuten dituen erranaldiak konparatuz eta errepikatuz. Gisa horretan, hizkuntza ez da egitura ariketen bidez lantzen, baizik eta eguneroko biziak, proiektuek eta egoera naturalek eskaintzen dituzten paradak baliatuz".
Motrizitatea lantzea material honen bigarren jomuga. "Erhiekin, eskuekin eta gorputzarekin egin mugimenduaren bidez, erritmoari jarraikiz, mugimendu edo keinu horiek ideien itxura izanki, gainera" diote egileek.
Helburu bi horiez gain, gidaliburu honek beste jakintasun andana baten lantzeko parada eskaintzen du: jendarteko bizitzari dagozkionak (haurrak arauak ulertzen eta onarti ditu eta jokamoldea jarduerei egokitzen), denborari eta espazioari dagozkienak (haurrak bere burua leku batean eta denbora hurbilean kokatzen du), metodologiari dagozkionak (haurrak memoria azkatzen du) eta matematika alorrean (haurra zenbatzen hasten da), besteak beste.
Hori guztia haurra ahal bezainbat egile edo sortzaile eginez bultzatu nahi da, betiere jolas giroan.
Berrikuntza gehiago
Aurkeztu proposamenaz gain, hemendi aitzina multimedia materialak ere gure eskura jarriko ditu Ikasek. Fabula proiektua aurkeztu berri du. Ipuina CD-ROMetan lantzeko aukera emango du proiektu honek; hots, testu idatziak, ahotsak eta marrazkiak nahasteko.
Horrez gain, Ikasen webgunean ere informazio topatuko dugu aurrerantzean.
Hatz eta behatz bildumaren agiriak
- Kolorezko 25 marrazki. Atzealdean marrazkiari dagokion bertso-ipuinaren testua eta esku mugimenduen itxurak erhi jokoak egiteko.
- Marrazki bakoitzari dagokion bertso-ipuinaren testua duen orri bat. Atzealdean margotu gabeko marrazkia, ikasleek beraiek margo dezaten.
- Gidaliburuan: bertso-ipuin bakoitzari dagokion gainerako ustiapena, landu diren jakintasunaren bilduma etabertso zenbait bertso-ipuin.
