EVLANG europar programa
2003-06-01
EVLANG ("Eveil aux langues") berrikuntza pedagogiko eta ikerketarako europar programa da. Proiektu hau, Europar Batzordeak bultzatuta, Sócrates-Lingua ekintza taldearen barnean dago. 1997-2001 urteen artean, froga legez, Michel Candelierek (Université René Descartes-Paris V) koordinatuta, Austrian, Espainian1, Italian, Frantzian eta Suitzan jarri zen martxan.
EVLANG proiektuak, EOLE proiektuaren antzera hik hasi , 77), bere oinarriak 80ko hamarkadan ditu, Eric Hawkins-en eskutik Erresuma Batuan sortu zen LANGUAGE AWARENESS mugimenduan2.
EVLANG programa ez da zuzenean hizkuntzen irakaskuntzaz arduratzen. Programa honek, ikasleei hizkuntz eta kultur aniztasunaren aurrean jarrera positiboa sortarazten laguntzen die, beraiek eguneroko bizitzan bizi duten errealitate linguistiko eta kulturalerantz hurbilduz eta horretaz jabearaziz. Era honetara, ikasleek, beraien inguruan bizi duten errealitatearen iruditik hasita, hizkuntzak ikasteko beharrezko diren jarrerak eta prozedurak garatuko dituzte.
EVLANGek hiru arlotara hedatzen du bere jarduera:
1. Irakasleen hezkuntza : EVLANGek proposatutako programak beraien ohiko programazioaren barruan praktikan jartzeko gai izan daitezen.
2. Euskarri didaktikoen produkzioa : oinarrizko hezkuntzan azken urtea egiten dabiltzan ikasleei zuzendua. Urte batetik urte t'erdira irauten duen hezkuntza programa da.
3. Programa hauen ebaluaketa kuantitatiboaeta kualitatiboa3 egin.
Proiektu honek proposatzen duen formazioaren bereizgarria, honek ematen dion zentzuan datza. Hau da, EVLANGek, bere osotasunean, lau helburu nagusi ditu, eta horiek ematen dio nortasuna proiektu bezala. Lehendabizi, irakasleen artean hizkuntzei buruzko hausnarketa bat sorrarazi nahi du, dezentralizazio baterako baldintza egokiak sortuz. Bigarrenik, ikasleengan hizkuntzen irakaskuntzaren motibazioan eragina izango duen kuriositatea suspertu nahi du. Hirugarren ezaugarria, ikasleei galderak edukitzea normala dela sinestaraztea da, eta galdera horien erantzunak beti ez ditugula izango jakinaraztea ere bai. Eta bukatzeko, laugarren eta azken ezaugarri bereizgarria eskolari buruz hausnarketa orokor bat egiteari begira dago, eta bereziki, hizkuntzen aldeko apustuari.
EVLANGek, arestian aipatu legez, Lehen Hezkuntzako azken bi ikasturteetan (8tik 12 urte bitarteko ikasleak, lurraldearen arabera) garatzen ditu bere proposamenak. Proiektua martxan jarri zen lehenengo urtean (1997ko abendutik 1998ko azarora) produkzioari eman zitzaion garrantzia gehien, eta bigarren eta hirugarren urteetan ebaluazioak hartu zuen pisua. Hala ere, esan behar da, lehen urteko ahaleginen zati handi bat ebaluazioaren prestakuntzara ere bideratu zela, ondorengoetan produkzioaren lanketan eta euskarrien berraztertzean aritzeko.
EVLANGen euskarri didaktikoen gehiengoa linguistikoak ez diren jakintzagaietan oinarritzen da, aurkikuntza pedagogikoari begira daudelarik metodologikoki.
Euskarri didaktikoen prestakuntzan, alde batetik, hezkuntza maila ezberdinetako irakasleak arituko dira elkarlanean (Lehen Hezkuntzako, Bigarren Hezkuntzako eta unibertsitateko irakasleak, batik bat); eta bestetik, programa honetan parte hartzen duten bost lurraldeetako hezkuntza esparru ezberdinetako pertsonak.
Euskarri hauek "baliagarriak" izan daitezen, sistematikoki frogan jartzen dira lurralde ezberdinetako ikasgeletan. Frogan jarri aurretik, irakasleak prestatu egiten dira EVLANGen proposamen didaktikoak eta "filosofia" aurrera egokiro eramateko gai izan daitezen. 1998-1999 ikasturtean horixe egin zen. Hau da, proiektu honetan parte hartuko zuten bost lurraldeetako 150 irakasle prestatu ostean, EVLANGek proposatzen zituen euskarri didaktikoak frogan jarri ziren 2.200 ikaslerekin. Euskarriotan lantzen ziren gaiek lotura zuzena zeukaten 80ko hamarkadan Britainia Handian aintzat hartu eta garatu zen "Language awareness" mugimenduak proposatzen zituenekin (HAWKINS, E (1987)). Hizkuntz ikasketarako tresna didaktiko hauek, kontuan hartzen dituzte ikaslea murgilduta dagoen hizkuntza eta errealitate kulturala. Ez datza oinarrizkoa edota gelako ikasle guztien hizkuntzak ikastean, baizik eta beste hizkuntza batzuetako elementu, ezaugarri edo eta portaera jakin batzuk ezagutzean.
EVLANGek proposatzen dituen formazio hauen prestakuntzak lau fase nagusi ditu :
1. 12tik 18 ordura bitarteko oinarrizko modulu bat, tresna erabilkorrak sortzeko, bideratze didaktiko bat proposatzeko eta zalantzak zein galderak egiteko.
2. Autoprestakuntzarako sostengu bat.
3. Taldean egindako praktiken analisia.
4. Egindako praktikaren balorazioa.
Baina zein dira zehazki ikasleei begira EVLANGek dituen helburu nagusiak?
Proiektu europar honek, hezkuntza bide, linguistikoki eta kulturalki plurala den gizarte solidario baten eraikuntzan lagundu nahi du, gizartea aldatzeko hezkuntzatik hastea erarik zuzenena dela uste baitu. Helburu nagusi hori duelarik, kultura eta hizkuntza aniztasunaren aurrean ikasleei jarrera, gaitasun eta gai honen inguruko jakitea garatu nahi die.
Jarrerei dagokionez, lau puntu dira bereziki jorratu nahi direnak:
1. Kultura eta hizkuntza aniztasunaren aurrean jarrera positiboa zein interesa sortzea ikasleengan.
2. Ikasleei, hizkuntzak ikasteko grina sortzea.
3. Irakasleengan zein ikasleengan hizkuntza ezezagunen aurrean konfiantza lortzea.
4. Ikasleengan mintzaira eta hizkuntzen funtzionamenduarekiko kuriositatea eta funtzionamendu horien ikasketarako interesa sortzea.
Gaitasunei dagokionez, bestalde, hauek dira EVLANGek dituen helburu nagusiak:
1. Ikaslearentzat ezezagunak diren hizkuntzen aurrean analisi pauso minimo batzuk burutzeko gaitasuna eskuratzea, hizkuntza horren ezaugarri garrantzitsuenak ulertzea, eta hizkuntza ezezagun horren idatzizko zein ahozko enuntziatu baten zentzua zein den jakiteko gaitasuna lortzea.
2. Hizkuntza ezezagunetan ikaslearentzat ezezagunak diren fonemak bereizteko gaitasuna lantzea.
3. Idatzi alfabetikoak zein ez alfabetikoak, edo ikaslearentzat ezezagunak diren hizkuntzetan erabili ohi diren hainbat soinu eta konekzio grafiko dagozkien hizkuntzetan finkatzeko gaitasuna eskuratzea.
4. Hizkuntza ezezagun bateko idatzizko zein soinuzko elementuak ezagutzea eta memorizatzeko gaitasuna lortzea.
5. Ikerketa metalinguistikoan beharrezkoak diren erreferentzia tresnen erabilera egiteko gaitasuna lortzea.
6. Helburu komunikatzaileekin zenbait hizkuntzen erabilera minimoa lortzea.
7. Kode linguistiko komun bat egon ez arren, hizkuntza ezberdinetan mintzo diren pertsonen artean komunikazio minimo bat lortzea.
8. Hizkuntza ezezagunak identifikatzeko gai izatea.
Eta azkenik, jakingaiei dagokionez, hauek dira jakin beharrekotzat jotzen diren puntuak:
1. Hizkuntzen artean ezberdintasunak eta antzekotasunak daudela.
2. Hiztunen jatorri geografiko eta sozialen arabera, eta lan mota bakoitzari dagokion erregistroaren arabera, hizkuntza oro aldakuntzen menpe dagoela.
3. Hizkuntzen ikasketa prozesuko zenbait berezitasun ezagutzea.
4. Munduan zehar milaka hizkuntza daude eta, etengabeko migrazio mugimenduen ondorioz, hainbat lurraldetan gero eta hizkuntza gehiagotan hitz egiten dela ohartzea.
5. Hizkuntzak eta kulturak itxita ez dauden munduak dira, herrialdeek dituzten elkarren arteko kontaktu eta oinarri historikoak bide.
Bukatzeko, esan, 2001. urtean, esperientziaren ebaluaziorako orduan, proiektu honetan parte hartu zuten bost lurraldeek, ondorio berbera atera zutela: EVLANGek proposatzen duen formazioa oso positiboa dela kultura eta hizkuntza aniztasunaren aurrean jarrera, gaitasun eta jakintza positiboak sortzeko ikasleengan, eta beraz, zeinnahi eskoletan landu beharrekotzat jotzen dute.
(www.jaling.ecml.at/French/
Evlang.htm#EWII) •
Testuko oharrak
1 Espainian, katalanek baino ez zuten parte hartu. Bartzelonako Univertsitate Autonomoko HIzkuntzen Didaktikarako Departamentua kargutu zen bereziki proiektu hau martxan jartzen, Artur Noguerolen gidaritzapean (NOGUEROL Artur eta beste, 2000). Gaur egun ere, ildo honetatik ari dira lanean.
2 LANGUAGE AWARENESSek dakartzan ideietatik indarrik handiena hartu zuena, hizkuntzaren arloan landu beharrekotzat jotzen diren sei arloen proposamena da. Eric Hawkins-entzat, aztertu behar diren sei arloak, ondorengo hauek dira: komunikazioa, hizkuntzaren funtzionamendua, hizkuntzaren erabilera soziala, hizkuntza idatzia eta ahozkoa aurrez aurre aztertu/konparatu, hizkuntzen aniztasuna eta eboluzioa, hizkunten ikasketa (HAWKINS, 1987).
3 Ebaluazio kuantitaboaren eginkizun operatzailea, Bourgogne Unibertsitateko Ekonomia Hezkuntzako Ikerketa Institutuari egotzia dago (IREDU). Ebaluazioak egiteko orduan, ikertuak izango diren taldeentzat eta talde erreferentzialentzat, aurreebaluazio bat egingo da, eta beste bat azkenean, gaitasun eta jarreren garapena ikasturtean zehar nolakoa izan den ikusteko.
Informazioa:
1) EVLANG proiektuan interesaturik dagoen orok, informazio gehiago eta arduradunekin zuzenean harremanetan jartzeko hainbat helbide, helbide elektroniko, telefono eta abar ondorengo web orrian aurkitu ahal izango ditu: www.jaling.ecml.at
2) Bibliografia gehiago nahi duenak, ondorengo web orrian aurkituko du: www.jaling.ecml.at/pdfdocs/annex5.pdf).
Bibliografia
- CANDELIER, M., PAPARAMBORDE, S.: EVLANG-L'éveil aux langues à l'école primaire, 2001, www.jaling.ecml.at/French/Evlang.htm
- CANDELIER, Michel : Evlang -un programme européen d'éveil aux langues à l'école primaire, Présentation du projet au colloque Language Awareness, Québec 1998.
- CANDELIER, Michel: "L'éveil aux langues à l'école primaire, le programme européen EVLANG", in BILLIEZ, J.: De la didactique des langues à la didactique du plurilinguisme, Hommage à Louise Dabène, CDL-Lidilem, Grenoble, 299-308 (1998).
- CANDELIER, Michel: Rapport concernant les objectifs, EVLANG, (septembre 2001) www.jaling.
ecml.at/French/Evlang.htm
- CAPORALE, D.: "L'éveil aux langages : une voie nouvelle pour l'apprentissage précoce des langues", in LIDIL, 2 (1990), 128-141.
- GENELOT, Sophie: Evaluation quantitative du cursus EVLANG, Rapport final, Juillet 2001
www.jaling.ecml.at/French/
Evlang.htm#EWII
- HAWKINS, Eric: Awareness of language: an introduction, Cambridge University Press, Cambridge 1987.
- MACAIRE, Dominique:"EVLANG: une formation pour ceux qui ont donné leur langue au chat?", in BABYLONIA, 2 (1999), 59-63.
- NOGUEROL, Artur eta beste: "Aprendre llengua (i altres coses) des de la diversitat", in Perspectiva i diversitat 10 (Novembre 2000), UAB, Barcelona.
-www.jaling.ecml.at/French/
Evlang.htm#EWII
EVLANG proiektuak, EOLE proiektuaren antzera hik hasi , 77), bere oinarriak 80ko hamarkadan ditu, Eric Hawkins-en eskutik Erresuma Batuan sortu zen LANGUAGE AWARENESS mugimenduan2.
EVLANG programa ez da zuzenean hizkuntzen irakaskuntzaz arduratzen. Programa honek, ikasleei hizkuntz eta kultur aniztasunaren aurrean jarrera positiboa sortarazten laguntzen die, beraiek eguneroko bizitzan bizi duten errealitate linguistiko eta kulturalerantz hurbilduz eta horretaz jabearaziz. Era honetara, ikasleek, beraien inguruan bizi duten errealitatearen iruditik hasita, hizkuntzak ikasteko beharrezko diren jarrerak eta prozedurak garatuko dituzte.
EVLANGek hiru arlotara hedatzen du bere jarduera:
1. Irakasleen hezkuntza : EVLANGek proposatutako programak beraien ohiko programazioaren barruan praktikan jartzeko gai izan daitezen.
2. Euskarri didaktikoen produkzioa : oinarrizko hezkuntzan azken urtea egiten dabiltzan ikasleei zuzendua. Urte batetik urte t'erdira irauten duen hezkuntza programa da.
3. Programa hauen ebaluaketa kuantitatiboaeta kualitatiboa3 egin.
Proiektu honek proposatzen duen formazioaren bereizgarria, honek ematen dion zentzuan datza. Hau da, EVLANGek, bere osotasunean, lau helburu nagusi ditu, eta horiek ematen dio nortasuna proiektu bezala. Lehendabizi, irakasleen artean hizkuntzei buruzko hausnarketa bat sorrarazi nahi du, dezentralizazio baterako baldintza egokiak sortuz. Bigarrenik, ikasleengan hizkuntzen irakaskuntzaren motibazioan eragina izango duen kuriositatea suspertu nahi du. Hirugarren ezaugarria, ikasleei galderak edukitzea normala dela sinestaraztea da, eta galdera horien erantzunak beti ez ditugula izango jakinaraztea ere bai. Eta bukatzeko, laugarren eta azken ezaugarri bereizgarria eskolari buruz hausnarketa orokor bat egiteari begira dago, eta bereziki, hizkuntzen aldeko apustuari.
EVLANGek, arestian aipatu legez, Lehen Hezkuntzako azken bi ikasturteetan (8tik 12 urte bitarteko ikasleak, lurraldearen arabera) garatzen ditu bere proposamenak. Proiektua martxan jarri zen lehenengo urtean (1997ko abendutik 1998ko azarora) produkzioari eman zitzaion garrantzia gehien, eta bigarren eta hirugarren urteetan ebaluazioak hartu zuen pisua. Hala ere, esan behar da, lehen urteko ahaleginen zati handi bat ebaluazioaren prestakuntzara ere bideratu zela, ondorengoetan produkzioaren lanketan eta euskarrien berraztertzean aritzeko.
EVLANGen euskarri didaktikoen gehiengoa linguistikoak ez diren jakintzagaietan oinarritzen da, aurkikuntza pedagogikoari begira daudelarik metodologikoki.
Euskarri didaktikoen prestakuntzan, alde batetik, hezkuntza maila ezberdinetako irakasleak arituko dira elkarlanean (Lehen Hezkuntzako, Bigarren Hezkuntzako eta unibertsitateko irakasleak, batik bat); eta bestetik, programa honetan parte hartzen duten bost lurraldeetako hezkuntza esparru ezberdinetako pertsonak.
Euskarri hauek "baliagarriak" izan daitezen, sistematikoki frogan jartzen dira lurralde ezberdinetako ikasgeletan. Frogan jarri aurretik, irakasleak prestatu egiten dira EVLANGen proposamen didaktikoak eta "filosofia" aurrera egokiro eramateko gai izan daitezen. 1998-1999 ikasturtean horixe egin zen. Hau da, proiektu honetan parte hartuko zuten bost lurraldeetako 150 irakasle prestatu ostean, EVLANGek proposatzen zituen euskarri didaktikoak frogan jarri ziren 2.200 ikaslerekin. Euskarriotan lantzen ziren gaiek lotura zuzena zeukaten 80ko hamarkadan Britainia Handian aintzat hartu eta garatu zen "Language awareness" mugimenduak proposatzen zituenekin (HAWKINS, E (1987)). Hizkuntz ikasketarako tresna didaktiko hauek, kontuan hartzen dituzte ikaslea murgilduta dagoen hizkuntza eta errealitate kulturala. Ez datza oinarrizkoa edota gelako ikasle guztien hizkuntzak ikastean, baizik eta beste hizkuntza batzuetako elementu, ezaugarri edo eta portaera jakin batzuk ezagutzean.
EVLANGek proposatzen dituen formazio hauen prestakuntzak lau fase nagusi ditu :
1. 12tik 18 ordura bitarteko oinarrizko modulu bat, tresna erabilkorrak sortzeko, bideratze didaktiko bat proposatzeko eta zalantzak zein galderak egiteko.
2. Autoprestakuntzarako sostengu bat.
3. Taldean egindako praktiken analisia.
4. Egindako praktikaren balorazioa.
Baina zein dira zehazki ikasleei begira EVLANGek dituen helburu nagusiak?
Proiektu europar honek, hezkuntza bide, linguistikoki eta kulturalki plurala den gizarte solidario baten eraikuntzan lagundu nahi du, gizartea aldatzeko hezkuntzatik hastea erarik zuzenena dela uste baitu. Helburu nagusi hori duelarik, kultura eta hizkuntza aniztasunaren aurrean ikasleei jarrera, gaitasun eta gai honen inguruko jakitea garatu nahi die.
Jarrerei dagokionez, lau puntu dira bereziki jorratu nahi direnak:
1. Kultura eta hizkuntza aniztasunaren aurrean jarrera positiboa zein interesa sortzea ikasleengan.
2. Ikasleei, hizkuntzak ikasteko grina sortzea.
3. Irakasleengan zein ikasleengan hizkuntza ezezagunen aurrean konfiantza lortzea.
4. Ikasleengan mintzaira eta hizkuntzen funtzionamenduarekiko kuriositatea eta funtzionamendu horien ikasketarako interesa sortzea.
Gaitasunei dagokionez, bestalde, hauek dira EVLANGek dituen helburu nagusiak:
1. Ikaslearentzat ezezagunak diren hizkuntzen aurrean analisi pauso minimo batzuk burutzeko gaitasuna eskuratzea, hizkuntza horren ezaugarri garrantzitsuenak ulertzea, eta hizkuntza ezezagun horren idatzizko zein ahozko enuntziatu baten zentzua zein den jakiteko gaitasuna lortzea.
2. Hizkuntza ezezagunetan ikaslearentzat ezezagunak diren fonemak bereizteko gaitasuna lantzea.
3. Idatzi alfabetikoak zein ez alfabetikoak, edo ikaslearentzat ezezagunak diren hizkuntzetan erabili ohi diren hainbat soinu eta konekzio grafiko dagozkien hizkuntzetan finkatzeko gaitasuna eskuratzea.
4. Hizkuntza ezezagun bateko idatzizko zein soinuzko elementuak ezagutzea eta memorizatzeko gaitasuna lortzea.
5. Ikerketa metalinguistikoan beharrezkoak diren erreferentzia tresnen erabilera egiteko gaitasuna lortzea.
6. Helburu komunikatzaileekin zenbait hizkuntzen erabilera minimoa lortzea.
7. Kode linguistiko komun bat egon ez arren, hizkuntza ezberdinetan mintzo diren pertsonen artean komunikazio minimo bat lortzea.
8. Hizkuntza ezezagunak identifikatzeko gai izatea.
Eta azkenik, jakingaiei dagokionez, hauek dira jakin beharrekotzat jotzen diren puntuak:
1. Hizkuntzen artean ezberdintasunak eta antzekotasunak daudela.
2. Hiztunen jatorri geografiko eta sozialen arabera, eta lan mota bakoitzari dagokion erregistroaren arabera, hizkuntza oro aldakuntzen menpe dagoela.
3. Hizkuntzen ikasketa prozesuko zenbait berezitasun ezagutzea.
4. Munduan zehar milaka hizkuntza daude eta, etengabeko migrazio mugimenduen ondorioz, hainbat lurraldetan gero eta hizkuntza gehiagotan hitz egiten dela ohartzea.
5. Hizkuntzak eta kulturak itxita ez dauden munduak dira, herrialdeek dituzten elkarren arteko kontaktu eta oinarri historikoak bide.
Bukatzeko, esan, 2001. urtean, esperientziaren ebaluaziorako orduan, proiektu honetan parte hartu zuten bost lurraldeek, ondorio berbera atera zutela: EVLANGek proposatzen duen formazioa oso positiboa dela kultura eta hizkuntza aniztasunaren aurrean jarrera, gaitasun eta jakintza positiboak sortzeko ikasleengan, eta beraz, zeinnahi eskoletan landu beharrekotzat jotzen dute.
(www.jaling.ecml.at/French/
Evlang.htm#EWII) •
Testuko oharrak
1 Espainian, katalanek baino ez zuten parte hartu. Bartzelonako Univertsitate Autonomoko HIzkuntzen Didaktikarako Departamentua kargutu zen bereziki proiektu hau martxan jartzen, Artur Noguerolen gidaritzapean (NOGUEROL Artur eta beste, 2000). Gaur egun ere, ildo honetatik ari dira lanean.
2 LANGUAGE AWARENESSek dakartzan ideietatik indarrik handiena hartu zuena, hizkuntzaren arloan landu beharrekotzat jotzen diren sei arloen proposamena da. Eric Hawkins-entzat, aztertu behar diren sei arloak, ondorengo hauek dira: komunikazioa, hizkuntzaren funtzionamendua, hizkuntzaren erabilera soziala, hizkuntza idatzia eta ahozkoa aurrez aurre aztertu/konparatu, hizkuntzen aniztasuna eta eboluzioa, hizkunten ikasketa (HAWKINS, 1987).
3 Ebaluazio kuantitaboaren eginkizun operatzailea, Bourgogne Unibertsitateko Ekonomia Hezkuntzako Ikerketa Institutuari egotzia dago (IREDU). Ebaluazioak egiteko orduan, ikertuak izango diren taldeentzat eta talde erreferentzialentzat, aurreebaluazio bat egingo da, eta beste bat azkenean, gaitasun eta jarreren garapena ikasturtean zehar nolakoa izan den ikusteko.
Informazioa:
1) EVLANG proiektuan interesaturik dagoen orok, informazio gehiago eta arduradunekin zuzenean harremanetan jartzeko hainbat helbide, helbide elektroniko, telefono eta abar ondorengo web orrian aurkitu ahal izango ditu: www.jaling.ecml.at
2) Bibliografia gehiago nahi duenak, ondorengo web orrian aurkituko du: www.jaling.ecml.at/pdfdocs/annex5.pdf).
Bibliografia
- CANDELIER, M., PAPARAMBORDE, S.: EVLANG-L'éveil aux langues à l'école primaire, 2001, www.jaling.ecml.at/French/Evlang.htm
- CANDELIER, Michel : Evlang -un programme européen d'éveil aux langues à l'école primaire, Présentation du projet au colloque Language Awareness, Québec 1998.
- CANDELIER, Michel: "L'éveil aux langues à l'école primaire, le programme européen EVLANG", in BILLIEZ, J.: De la didactique des langues à la didactique du plurilinguisme, Hommage à Louise Dabène, CDL-Lidilem, Grenoble, 299-308 (1998).
- CANDELIER, Michel: Rapport concernant les objectifs, EVLANG, (septembre 2001) www.jaling.
ecml.at/French/Evlang.htm
- CAPORALE, D.: "L'éveil aux langages : une voie nouvelle pour l'apprentissage précoce des langues", in LIDIL, 2 (1990), 128-141.
- GENELOT, Sophie: Evaluation quantitative du cursus EVLANG, Rapport final, Juillet 2001
www.jaling.ecml.at/French/
Evlang.htm#EWII
- HAWKINS, Eric: Awareness of language: an introduction, Cambridge University Press, Cambridge 1987.
- MACAIRE, Dominique:"EVLANG: une formation pour ceux qui ont donné leur langue au chat?", in BABYLONIA, 2 (1999), 59-63.
- NOGUEROL, Artur eta beste: "Aprendre llengua (i altres coses) des de la diversitat", in Perspectiva i diversitat 10 (Novembre 2000), UAB, Barcelona.
-www.jaling.ecml.at/French/
Evlang.htm#EWII
