Euskaldun eleanitza

2010-10-01
 
 

Aurreko egunean andereño Agurtzaneren galde egin nuen. 2009ko ekainean erretreta hartu, baina egun Alzeimerrak jota dagoela esan zidaten.

Andereño Agurtzanek bizitza osoa eman zuen ikastolan, eta lasai bizitzeko garaia iritsi zaionean, hara zer nolako amaiera ekarri dion patuak. Neuk ere irakasle izan nuen eskolaurrean andereño Agurtzane. Artean, euskarazko libururik ez eta Ron Ron  izeneko gaztelaniazko materiala erabiltzen genuen, etxebizitza batzuen behealdean kokatuta zeuden gela ilun haietan. Fitxak eta fitxak egiten genituen, baina beti zegoen tartea abestietarako edota jolaserako. Andereño Agurtzane gure eskualdeko hainbat ume euskaldundu dituen beste eragile anonimo bat izan da.
Eskolaurrea amaitu eta Ikastola handira eraman gintuzten, eta esan behar dut zorte handiagoa izan genuela testu-liburuetan, SAIOKAren belaunaldikoa bainaiz. Anekdota bitxia ere badut horren inguruan; izan ere, urte haietan gure ikastolan irakasle zebilen eta hogeita hamar urte beranduago lankide izan dudan Xabier Mendiguren izan zen egileetako bat. Hiru hamarkadaren bueltan geure hizkuntzaren aldeko lanak batu gaitu. Ez da horren arraroa, izan ere, 21.000 km2 besterik ez duen herri bat gara; edo hori irakatsi zidaten niri behinik behin; nahiz eta orain 7.234 km2 duen herria dela irakastera behartu nahi duten.
OHOko hirugarren mailan, gaztelania. Astero hiruzpalau orduz eskola-orduan gaztelaniaz egin zitekeen irakaslearen haserrea piztu gabe. Soziolinguistikoki ingurune erdaldunean kokatuta dago gure ikastola, eta batek baino gehiagok arnasa-gune zuen gaztelaniako eskola. Dena den, are zirraragarriagoa izan zen OHOko seigarren mailan ingelesa ikasten hasi ginenean Target English for EGB  liburu gorriarekin.
Orduan, inolako erreparorik ez zegoen Euskal Herria zein lurraldek osatzen zuten irakasteko. Beste ikastetxe batzuetako ikasleek ez bezala, guk Euskal Herriko orografia, klimatologia eta abarrekoa ikasten genituen, normaltasun osoz. Etxepare, Oihenart edota Axular nor ziren ikasten genuen; geure hizkuntzan eta berton sortutako literatura, hain zuzen ere.
Egun, gaztelaniaz ondo moldatzen naiz, bai eta ingelesez zein frantsesez ere. Euskaldun eleanitza naiz, beste asko bezala, eta eleaniztasun hori ikasi nuen ereduari zor diot. Bestalde, Euskal Herria zein lurraldek osatzen duten badakit. Halaber, Euskal Herria juridikoki bi Estatutan dagoela, eta Espainiako Estatuan gure herria bi autonomia-erkidegotan zatituta dagoela dakit. Niri ez zidaten inoiz gezurrik irakatsi. Aitzitik, egia osoa jartzen ziguten begien aurrean. •

2010-10-01