PRAKTIKATZEN: Arte Hezkuntzarako baliabideak Interneten
Kontuan hartu behar da, hala ere, sarean plazaratutako informazioa egunetik egunera aldatu egiten dela. Gauza asko desagertu egiten dira, eta beste berri asko sortzen dira. Beste batzuk, berriz, beraien edukiak eta helbideak aldatzen dituzte. Ezinezkoa da guztien jarraipena egitea eta agian hemen emandako informazioa ez da guztiz zuzena izango kasu batzuetan. Hortaz, emandako helbideak irekitzea zaila edo ezinezkoa egiten bazaizue, hona hemen aholku bat: saia zaitezte berrirekitzen helbidea laburtuz. Adibidez http://www. kodak.com/about Kodak/bu/ci/education/lessonPlans/pinholeCamera/ helbidea irekitzen saiatu ondoren zerbitzariak arbuiatu egiten badu, froga ezazue azken atalal kenduz: http://www. kodak.com/aboutKodak/bu/ci/education/lessonPlans. Horrela ere ezinezkoa balitz, jarraitu azken atalak kentzen zerbait lortu arte: http: //www.kodak. com/aboutKodak/bu/ci/education eta abar.
Erabat galduta aurkitzen bazarete "Yahoo" (http://www.yahoo.com) edo "Altavista" (http://www.altavista. com) bezalako bilatzaileen bitartez aritzeko aurkera duzue. Sarritan berau izaten da helbide zehatz bat aurkitzeko edo orrialde ezezagunen berri jasotzeko biderik egokiena.
Arte hezkuntzako baliabide orokorrak
National Art Education Association
http://www.naea-restore.org/
Oso ospetsua den elkarte honen orrialde ofiziala da. Arte Hezkuntzari buruz denetarik aurki daiteke.
Eric Clearinghouse on Elementary and Early Childhood Education (EECE)
http://ericps.ed.uiuc.edu/ericee ce.html
ERIC/EECEk ERIC datu bilduma orokorrean ezartzen du Haur Hezkuntzari buruzko informazioa. Reggio Emiliako eskoletako proiektuari (L. Malaguzzirena, alegia) atal berezi eta zabala eskaintzen dio.
Cedarnet
http://www.cedarnet.org/emig/advocacy.html
Oso interesgarria da Arte eta Arte Hezkuntzari buruzko helbide elektronikoen zerrendak ugaltzeko.
Americans for the Arts
http://www.artsuasa.org/
Azaletik ezagutzen dut nik. Artea eta hezkuntzari buruzko politikari dagozkion edukiak aurki daitezke hemen. Baliabideei buruzko informazioa ere eskuragai jartzen digu.
National Pta Arts in Education Resource Library
http://www.pta.org/issues/arts libr.htm
Helbide honetan artearen hobekuntza neurtzeko frogen eta EEBBtan erabiltzen diren "standard"en informazioa biltzen da.
"Icotec-Internet and Educational Resource Directory" eta "Educational Products and Service"
http://www.icotec.com/Disted.html
Irakaskuntzarako baliabidez osaturiko lotura anitz aurki daitezke helbide honetan. Besteak beste honako hauek:
- "Artea" eta "espazioa" gaitzat duenetako bat.
- "Canada´s SchoolNet" eta "Global School Net". Hauen bitartez websitez prestatuko ikasgeletara ailegatzeko pasartea lor daiteke.
- Urruneko irakaskuntzari buruzko helbideen zerrenda bat.
- Web orriak sortzeko argibideak eta ikonoak.
Gelarako baliabideak eta ikasgaiak
Artedsnet. The Getty Center for Education in the Arts
http://www.artsednet.getty.edu/
Baliabidez betetako orrialdeak eskaintzen ditu. Getty Institution da gaur egun Ipar Ameriketan hain ezaguna den DBAE (Discipline Basek Art Education) programa aurrera daramana. Arte Hezkuntzari dagokionez, denetarik aurki daiteke. Elkarrizketarako eta Arte Hezkuntzari buruzko berrien zabalkuntzarako "Artsdnet" topagunean eskaintzen du. Bezero izateko ez da ezer ordaindu behar eta bertan aurkituko dituzue argibide gehiago.
Artsedge
http://artsedge.kennedy-center.org/
"John F. Kennedy Center for the Performing Arts" eta "National Endowment for the Arts"en artean sortutako proiektu bat da orrialde hauetan eskaintzen dena. Beste orrialdeekin lotura ugari eskaintzen du. Horrez gain, Arte Hezkuntzako curriculumari buruzko ideiak eta arlo honetako hezitzaileekin egindako elkarrizketak topa daitezke.
Artlex
http://www.aristotle.com/sskystorage/Art/ArtLex.html
Edozein museo elektroniko baino hobea da web orri hau. Oso lagungarria da artelan zehatzak sarean duten kokapena aurkitzeko. Izatez, arte hitzen hiztegia da. Kontzeptu askotatik loturak sortzen dira beste orrialdeekin. Oso interesgarria da ikasleekin aritzeko.
Ikasleen mugimenduak kontrolatu nahi badituzue, "go-between" erabil dezakezue. Honen bitartez eskola, mugimendu, teknika edo estilo zehatzetara mugatu ahal izango duzue. Adibidez, "Renaissance" hitza aukeratuz gero, bere definizioa eta beste 20 web-ekiko lotura eskaintzen du, ingeleraz, noski. Aukera anitz eskaintzen ditu. Saia zaitezte edozein hitzekin (mask, Chillida eta abar) eta ea zer gertatzen den.
North Texas Institute for Educators on the Visual Arts (University of North Texas)
http://www.art.unt.edu/ntieva/
Institutu honen orrialdean Asiako arte eta kulturari buruzko materiala aurki daiteke. Begira ezazue "Art Curriculum" atalean ere.
Craig Roland (Floridako Unibertsitatea)
http://grove.ufl.edu/~rolandc/homepage.html
Floridako unibertsitateko irakasle honek oso orrialde interesgarria dauka. Besteak beste, Forum aldizkari elektronikoa eskaintzen du.
Brainstorms. Minnesota Mu-seum of American Art (MMAA)
http://www.mtn.org/MMAA/
Museo honen eskaintza curricularra biltzen du. Ikasgaiak eskaintzeaz gain, badauka irakasleentzat berezia den beste atal bat ere.
The Incredible Art Department
http://artnet.nde.state.ne.us/iad/
Izenak dioen bezala, oso interesgarria eta erabilgarria da helbide hau. Arte Hezkuntzari buruzko beste helbideen berriak jasotzeko aukera ematez gain, ikasgaiak eta informazio anitz aurki daiteke.
The Art Teacher Connection
http://www.primenet.com/~arted
Irudi elektronikoak egiten nola irakatsi azaltzen du eta ikasle gazteen lanen adibideak ere biltzen ditu.
Freeyellow
http://www.freeyellow.com/mem bers/littlered/
Duela gutxi eraikitako "website" berria da. Interes erdigunetan oinarritutako irakaskuntzaz edo harreman interdiziplinarioez interesaturik baldin bazaudete egokia da. Gai zehatzei buruzko baliabideen bibliografia eta beste zenbait material eskura daiteke. Gaia hilero aldatzen omen da.
Antzerkia eta Arte Hezkuntza
http://www.ETASSOC.ORG
http://www.AAAE.ORG
Antzerkia Arte Hezkuntzan erabiltzeko ideiak eskaintzen dituzte bi helbide hauek.
Kubismoaren historiari buruz
http://www.kn.pacbell.com/wired/art/styles.cubist.html
http://www.tamu.edu/mocl/pica sso/art1.html
http://www.tamu.edu/mocl/pica sso/what_cub.html
http://www.art.unt.edu/ntieva/news/vol_6/issue2/95sprp05.htm
http://watt.emf.net/wm/paint/auth/cezanne/style.html
http://www.artsednet.getty.edu/ArtsEdNet/Resources/Sampler/ea2.html
ICA (Institute of Contemporary Art)
http://www.illumi.co.uk/ica
Londresen dagoen instituzio honen orrialdea hiru ataletan banaturik dago:
- Gertakizunak (beraien ekimenen egitaraua)
- Baliabideak (beti arte garaikideari buruz)
- Webspace (www sarean egindako azken lanei buruz)
Arte eta zientziaren arteko harremanei buruzko galderei erantzuteko atal berri bat ere badute, eta baita arteari buruzko solasaldi elektronikorako (chat) kanal bat ere.
Institutu honen hezkuntza sailak "Interaction" du izena eta honen gora-beherak http://www.illumin.co.uk. /ica/INTERACTION orrialdean aurki daitezke. Besteak beste, garaikidea den "arte kontzeptuala" nola begiratu erakusteko "ideas" izeneko propsamena luzatzen du Lehen Hezkuntza bukatzen ari diren haurrentzat.
Kodak
http://www.kodak.com/customers/education/lessonPlans/lesson Plans.shtml
Helbide honek argazkigintzari buruzko ikasgaiak eskaintzen ditu.
http://www.kodak.com/aboutKodak/bu/ci/education/lessonPlans/pinholeCamera/. Honek, berriz, "pin hole" (kutxa zulatu bat duten) argazki kamara nola egin eta erabili azaltzen du.
Crayola
http://www.crayola.com/art_edu cation
Crayola eskolarako materialen etxe komertzialak jarritako orrialde elektronikoa da. Edonon aurki daitezke beraien produktuak erosteko deigarriak, baina beste baliabideak ere bai:
- Arte Hezkuntzarako baliabidea eskaintzen dituzten "link"en zerrenda bat.
- Ikasgaietarako ideien orrialdeak.
Animation World Network
http://www.awn.com
Animazio munduan hasteko helbiderik hoberena da. On line aldizkari baten formatoa dauka: artikuluak eta bideo-klipak eskaintzen ditu.
American Society for Testing and Materials (ASTM)
http://www.astm.org/pub.html
Elkarte honek eskoletan erabilitako materialen ziurtasuna neurtzeko "standarrak" edo ereduak eskaintzen ditu. Ipar Ameriketako materialak izan ohi dira, eta sarritan ez ditugu ezagutzen. Hala ere, informazio baliagarria izan liteke.
Ikasgelarako Irudiak
http://www.utsystem.edu/OGC/IntellectualProperty/imagguid.htm
Irudien erabilpenaren eskubide intelektualei buruzko gida da.
Art Images for College
http://www.mcad.edu/AICT/index.html
Joconde
http://www.culture.fr/culture/spic.html
Frantziako ondare kulturaleko informazio zerbitzua da. Frantziako museotako 120.000 dokumentu -margogintza eta eskulangintza- eskaintzen ditu.
Save Outdoor Sculpture
http://www.nic.org/sos/sos.html
Teacher Net. Fine Art Museum of San Francisco
http://www.thinker.org/
60.000 irudiz gorako bilduma eskaintzen da orrialde honetan. Bilduma osoa 120.000 iruditakoa da. Hezkuntza atalean Afrika eta Ameriketako arteari buruzko batasun didaktikoren bat aurki daiteke.
Web Museum
http://sunsite.unc.edu/wm/
http://www.oir.ucf.edu/wm/paint/auth
The Louvre izena badu ere, ez du zerikusirik Parisko museo famatuarekin. Sarean aurki daitekeen arte irudi bildumarik garrantzitsuenetarikoa eta erabilgarrienetarikoa da. Bide askotatik ailegatu daiteke bertara.
Womens Studies
ftp://ftp.cascade.net/pub/Womens_Studies/Art/
FTP da artxiboak lortzeko bideri k samurrena. Orrialde honetan emakumeen artelanen irudiak ikus daitezke.
Emakumea eta Arteari buruzko Irudiak
Bi hauetan eskaitzen da informazio hau:
1.- Portraits of Women (Emakumeen erretratuak)
http://www.magma.ca/~alexxi/klimt/women.htm
2.- Diotoma: Women and gender in the Ancient World (Emakumea eta generoa antzinean)
http://www.uky.edu/artssciences/ classics/gender.hatml
Ami (Archives and Museum Informatics)
http://www.archimuse.com
Irudiaz gain eskaintzen ditu beste antzeko helbideei buruzko informazioa.
Haurren lanen erakusketa eta elkartrukeak
The Children´s Art Gallery
http://redfrog.norconnect.no/~cag/
Proiektu honen dohaineko lekua eskaintzen du munduko edozein lekutako 3 eta 17 urte bitarteko haurren marrazkiak bertan plazaratzeko. Beraz, erakusketa elektroniko hau ikusteaz gain, marrazkiak ere bidal daitezke. Adinez, herriz edo beste irizpideren batez baliatuz ikus daiteke bilduma hau.
Lanak bidali ahal izateko "gif" edota "jpeg" formatoetan egin behar dira. Hala ere, bidali aurretik argibideak eskatzea komeni da aukera ugari eskaintzen dituztelako. Izan ere, beraien asmoen artean hauxek daude:
- Internet sarean "edozein hiritarrentzat" gune irekia eskaintzea. Beraz, haurren lanetarako erakustoki bat zabaltzea.
- Kultura eta herri ezberdinetako haurrak, gurasoak, irakasleak edo ikastetxeak harremanetan jartzea.
- Proiektu edo ekimen desberdinen erkaketarako edo elkarlanerako topagune bat eskaintzea.
The kid´s Portrait Gallery
http://www.arts.ufl.edu/art/portrait/tkpg_home.html
Erakusketa areto elektroniko honek 4-12 urte bitarteko haurrek egindako erretratuak aurkezten ditu. Helbidea jaso nuenean, Gainesville-ko (Florida) haurren lanak besterik ez ziren azaltzen, baina beste lurraldeetako haurren erretratuak aurkezteko asmoa ere bazuten.
Erretratuak eskaintzeaz gain, bisitariak ere aurkituko ditugu: Arte Hezkuntzako ikasgaiak, erakusketarako iradokizunak eta antzeko erakusketa areto elektronikoetarako loturak.
Art Studio Website (University Park Elementary)
http://www.highlandpark.k12.tx.us/HTML/Schools/Elementary/UP/Art.html
Honek lehen eta laugarren maila bitarteko haurren lanen erakustokia du eta "Art Adventures" izeneko loturak ere bai.
Haurrak eta Museoak
National Museum of American Art
http://www.nmaa.si.edu/kscope/childrenlesserlg.html
Metropolitan Museum of Art
http://www.metmuseum.org/htmlfile/education/edu.html
New Yorkeko museo famatu honen orrialdeak haurrentzako baliabide didaktikoak eskaintzeaz gain, joko batzuk ere baditu.
National Museum of American Art (Smithsonian)
http://www.nmaa.si.edu
Washington-eko Smithsonian instituzio ospetsuak ere baditu hezkuntzarako oso probetxugarriak diren baliabideak.
Orlando Museum of Art
http://www.ucf.edu/~oma
Txinatar inperioaren hilobiei buruz antolatutako erakusketan zehar bidaia birtual bat eskaintzen zuen museo honek bere orri elektronikoaren bitartez. Agian orain aldatu egingo zuten, baina aipatutako honetan erakusgaiak ezezik, hauei buruzko ikasgaiak prestatzeko informazioa eta elkarrizketarako talde baten antolakuntza ere eskaintzen zuen. Hortaz, ondorengo erakusketetan ere antzeko ekimenak antolatuak izango dituzte. Merezi du noizean behin helbide honi bisitatxo bat egitea.
Web orrialdeak sortzeko
http://www.kn.pacbell.com/wired/filamentality/
Hezkuntzarako web orriak eraikitzeko pausoz pauso gidatzen duen orrialde elkarregailea da.
Gif Animation on the Web
http://member.aol.com/royalef/gifanim.htm/
Gif da sarean normalean erabiltzen den irudien formatoa. Irudi hauek, gainera, sarean lortu daitekeen "Gif Builder" aplikazioaren bitartez mugi arazi egin daitezke. Helbide honetan honen guztiaren berri jaso dezakezue.
Helbide bitxiak
Arkitektura Irakaskuntzan
http://whyy.org/aie/aie.html
Arkitekturaren erabilpena irakaskuntzan lagungarri delakoan sortu zuten orrialde hau.
Koadrilak
http://gangid.ucdavis.edu/dept/gangID/default1.html
Hirietako koadrilen gaia jorratzen baduzue zuen gelatan, hona hemen egokia suertatuko zaizuen helbidea. Ipar Ameriketako hirietako koadrilak agertzen dira, baina haien sinboloz, janzkerez eta antzeko zehaztasunez aritzen denez (batzuetan hemen bertan erabiltzen diren berberak), helbide honetan eskaintzen den informazioa eta ikuspuntuak baliagarriak izan daitezke.
Tipografia sortzaile bat asmatzeko proiektua
http://schools.sys.uea.ac.uk/scho olnet/bradfield/oldart/chronic3.htm
http://schools.sys.uea.ac.uk/deeps pace/jn/
Paperezko hegazkinak
http://pchelp.inc.net/paper_ac.htm
Fraktalak
http://reality.sgi.com/employees/rck/hydra/archive/index:html
Mandelbrot-en fraktaletan oinarritutako irudiei buruzko helbidea da honoko hau. Konexioa motel xamarra izan daiteke, beraz, denbora lasai hartzeko prest egon behar duzue.