Zer diote etorkinek1?
2003-11-01
Datuek adierazten dutenez (Eusko Jaurlaritza, 2002), azken urteotan, EAEan, ikasle etorkinen matrikulazio tasa % 40 ari da urtero igotzen. 1995-1996 ikasturtean 1.942 ikasle etorkin zeuden bitartean, 2001-2002 ikasturtean 5.415 zeuden. Gaur egun, EAEko ikasleria guztiaren % 1,8 dira 2.
Bilakaera hori dela eta, nahiz eta oraindik kopurua handia ez izan, urtetik urtera bikoizten doanez, euskal irakaskuntzaren hainbat sektorek eta gizarteko eragileek hainbat jardunaldi, hitzaldi, mintegi... martxan jarri berri dituzte egoera honi ahalik eta ongien erantzun gogoz.
Baina, jarri ote gara inoiz pentsatzen proiektu horietan guraso etorkinen hitza, iritzia... kontuan hartzen ote den? Hau da, guraso horiek, beraien haurren integrazio bai linguistikoari, bai kulturalari begira, zein hutsune ikusten dituzte gure ikastetxeetan? Zein da egoera horri buruz beraiek duten iritzia? Zer aldarrikatzen dute? Zein dira beraien proposamenak egoera honi aurre egiteko?... Izan ere, argi dago, kezka honi erantzun egokia bilatu nahi badiogu, etorkinen beraien iritzia, laguntza eta elkarlana beharrezko ditugula.
Galdera horietako batzuei, behinik behin, erantzun gogoz, Garaipen taldeko (Emakume etorkinen elkartea) ordezkari den Victoria Mendozarekin bildu ginen.
Elkarrizketa aurrera zihoan ahala, hainbat puntu atera ziren mahai gainera. Guk, hobe beharrez, solasaldi hari hari orden apur bat jartze aldera, elkarrizketa hartan aipatu ziren puntuak bi taldetan banatu ditugu. Alde batetik, beraien iritziz, haur etorkinen integrazioari begira (bai linguistikoari, bai kulturalari), EAEan aurkitzen dituzten hutsuneak; eta bestetik, helburu hori lortzeko, beraien ustez, denon artean, elkarlanean, landu beharko genituzkeen arloak.
Lehen atalari helduz, Victoria Mendozak ondorengo zazpi puntuak azpimarratzen ditu:
1. EAEko ikastetxeetan ez dago haur etorkinei zuzenduriko plan espezifikorik, ez integrazio kulturalari, ez eta linguistikoari dagokionez. Eskolaz kanpo ere, haur etorkinen integrazio linguistikoari begira dauden hezkuntza programak (euskara ikasteari begira, alegia), euskara hainbat urtetan ikasteko dira.
2. Eskoletako ahalegin diseinua haur etorkinei begira herren dago. Euskararen alorra, esaterako, euskara ikasteko zailtasuna duten haurrentzat baino ez dagoela pentsatua azpimarratzen du. Hau da, euskara sekula ikasi eta entzun ez duten haurrentzat -eta are gutxiago gaztelania ere inoiz ikasi eta entzun ez duten haur etorkinentzat-, ikastetxeetan ez dago ezer prestaturik. Errealitate horrek eragin zuzena du haurraren curriculumeko beste ikasgai guztietan, hizkuntz arazoak direla eta ezin baitituzte beste ikasgaiak jarraitu.
Haur Hezkuntzan matrikulatzen diren haur etorkinek, zeinahi ama hizkuntza izanik ere, euskara ikasteko arazorik ez dute izaten. Baina errealitatea bestelakoa da Lehen Hezkuntzan eta, bereziki, Bigarren Hezkuntzan matrikulatzen diren haur etorkinentzat. Hori dela eta, kasu horietarako, ikastetxeek arreta pertsonalizatuagoa eskaintzen duten errefortzu diseinuak sortu beharko lituzketela uste dute, kontuan izanda ez dela gauza bera haur etorkin horien ama hizkuntza gaztelania izatea -haur iberoamerikarren kasua- edota irakasleek ezagutzen ez duten hizkuntza bat izatea.
3. Euskal gizarteak beraien kulturak eta ohiturak ezagutzeko egiten dituzten ekitaldi guztiak pertsona orori irekiak daude: euskaldunei, etorkinei zein etorkinekiko interesa erakusten duten guztiei. Aldiz, sarri askotan, euskal kulturari buruzko ekimen eta ikuskizunak etorkinentzat ez daudela zabalik edota prestaturik iruditzen zaie, eta horrek, bereziki beraien haurren integrazio kulturalari begira, oztopo bat suposatzen du.
4. Etorkinek Euskadira iritsi arte ez dakite EAEan bi hizkuntza direla ofizialak: euskara eta gaztelania. Uste dute gaztelaniaz baino ez dela hitz egiten herrialde honetan. Bertora heltzen direnean ere inork ez die gai horren inguruan ezer aipatzen. Harremanetan jartzen diren lehen elkarteek errealitate horren berri eman beharrean eta haurrak zein eredutan matrikulatu erabakitzea beraien esku utzi beharrean, seme-alabak A ereduan matrikulatzera bideratzen dituzte, bereziki hirietan. Ostean, jabetzen dira, Euskadin bi hizkuntza direla ofizialak, eta argi dute beraien haurrak herrialde honetan guztiz integratzeko bi hizkuntzok ongi ikastea ezinbestekoa dela. Guraso etorkinek, EAEra heltzen direnean, hemengo errealitate linguistikoaren inguruko informazio eza dutela salatzen dute, horrek, sarriegi, beraien haurren integrazio kultural eta linguistikoan eragin zuzena duelarik.
5. Etorkinei ez zaie azaltzen, ez bertora heltzean, ez ostean, EAEan euskara jakiteak duen garrantziaz, bai integrazioari begira, bai eta lan munduari begira; hau da, beraien haurrak, B ereduan edota bereziki D ereduan matrikulaturik izateak, gerora begira haur horientzat duen garrantziaz.
6. Etorkinek hemengo hezkuntza sistemaz ez dakite ezer, ez bertokoek ere ez etorkinen lurraldeetako hezkuntza sistemez. Bertora heltzen direnean ere, eta beraien haurrak Euskadiko ikastetxeetan matrikulatu, inork ez die ezer azaltzen. Bertoko ikastetxeek ere ez die galdetzen nolakoa izan den ordura arte beraien haurrak matrikulaturik egon diren hezkuntza sistema. Arrazoi hori dela eta, jauzi, eztabaida, arazo, denbora galtze... nabarmenak sortzen dira, hitz eginez gero, laster asko konponduko liratekeenak.
7. Guraso/haur etorkinen eta ikastetxearen arteko lehen harremanetarako behintzat, hizkuntza arazoak leuntzeko, ikastetxeetan bitartekari lanak egiten ari diren pertsonak egon beharko luketela uste dute. Izan ere, hitz egin eta elkar ulertuz gero, konpondu ahalko liratekeen hainbat arazo sortzen dira bi aldeen artean.
Guraso etorkinen proposamenak
Horiek izan dira Garaipen taldeko kideen ustez haur etorkinen integrazioari begira gure ikastetxeetan dauden hutsuneak. Baina zein dira emakume etorkinen elkarte honen iritziz euskaldunen eta etorkinen artean landu beharko genituzkeen arloak, beraien haurren integrazio kultural eta linguistiko egokia bideratzeko? Hona hemen Victoria Mendozak aipaturikoa:
1. Etorkinen jatorrizko hezkuntza sistema gogoan hartuz eta, guraso etorkinen iritzi eta aholkuak alde batera utzi gabe, denon artean haur etorkinei euskara ahalik eta denbora gutxienean irakatsi eta kulturalki Euskadin integratzeko proiektu pertsonalizatuak sortu beharko lirateke, haurraren adina, ama hizkuntza... kontuan izanda.
2. Ikasle etorkinei euskara eta euskal kultura transmititzeko bitarteko egoki bat topatu beharko litzateke, gai honekin sentsibilizatua dagoena eta ikuspegi zabala duena. Lan horretarako, beraien ustez, pertsonarik egokiena EAEan guztiz integratuta (bai linguistikoki, bai kulturalki) dagoen etorkin bat izango litzateke.
3. Etorkinak EAEra heltzen direnean, hemengo errealitate linguistikoa eta hezkuntza sistema azaltzeko bitartekari bat bilatu beharko litzateke, etorkinak Euskadiko errealitate linguistiko eta kulturalaz jabetzen direnean argi baitute beraien haurrek euskara ikasi behar dutela. Bitartekari hori Euskal Herrian bai kulturalki bai linguistikoki guztiz integraturik dagoen guraso etorkin bat izatea komeniko litzateke. Izan ere, etorkin etorri berriengandik hurbilago egongo litzateke, sentsibilizatuago legoke, eta etorkinentzat beraientzat ere etorkin horren esperientziak eta aholkuek pisu handiagoa izango lukete bertoko euskaldun batenak baino -etorkin hori, heldu zenean, beraien egoera berean baitzegoen-.
4. Guraso etorkinei hitzaldiak eman beharko litzaizkieke beraien haurrek behintzat euskara ikas dezaten. Hau da, EAEan euskara jakiteak dituen onuren berri eman behar zaie guraso etorkinei: lanari begira, integrazio sozialari begira, EAEko errealitate kulturala, linguistikoa, politikoa ulertzeko... Hala, beraien seme-alabak euskara ikastera animatuko lituzkete eta, haur horien motibazioa gehituz gero, uste dute haur etorkinek azkarrago ikasiko luketela gure hizkuntza. Izan ere, herri euskaldunetan, haur etorkinekin ez dago motibazioa landu beharrik euskara ikasteko, baina gune erdaldunetan kontrako errealitatea dugu. Kasu hauetan, haurrek ez dute ulertzen zergatik ikasi behar duten euskara baldin eta gaztelania jakitea nahikoa bada eguneroko bizitza normaltasun osoz burutzeko. Haur horientzat euskara beraien ikasketa prozesuan oztopo bat baino ez da.
5. Ikastetxeetan didaktika kulturanitza landu beharko litzateke. Ez da nahikoa, ikastetxe batzuetan egiten den bezala, "kultur aniztasun eguna" ospatu eta gero ikasturtean zehar gai horren inguruko ezer ez lantzea, sarri askotan, egun hori folklorismo hutsean erori eta kontrako efektua lortzen baitu. Kulturaniztasuna egunero eta zeinahi ikasgaietan landu beharko litzateke. Horretarako, guraso etorkinen eta bertokoen arteko elkarlana bultzatu beharko litzateke.
6. Etorkin askok euskara ikasi nahiko lukete, baina diru arazoak direla eta, atzera egiten dute. Beraiek jabetuta daude euskara jakiteak herrialde honetan duen garrantziaz, beraietako asko eta asko Euskal Herriko egoera linguistiko antzekoa duten herrialdeetatik baitatoz, eta beraz, gure egoera linguistikoarekin sentsibilizatuta daude. Hala ere, arazoa diruan datza. Beraz, talde honetako partaideen ustez, euskara ikasi nahi duten etorkinek hori posible izan dezaten, beka sistema bat sortu beharko litzateke. Gainera, etorkin batzuk euskara irakasteko ongi prestatuz gero, ostean, etorkin horiek ondorengo etorkinen euskara irakasle egokienak izan daitezke. ("Egin dezagun Salt solidarioa... baita helduen prestakuntzan ere" artikuluan -Hik Hasi, 81- azaltzen ziren ideien ildoko zerbaiten beharra ikusten dute Garaipen elkartekoek)
7. Hezkuntza sistemak guraso etorkinekin harreman zuzenagoak izan behako lituzke, beraien haurrei begira sortzen diren proiektuetan beraien iritzi, uste eta nahiak kontuan izan daitezen.
8. Sarri asko, haur etorkinen kultura, erlijio edota ohiturak direla eta, ikastetxeetan hainbat gatazka egoten dira bi aldeen artean. Guraso etorkinen eta ikastetxeko arduradunen artean hitz egingo balitz, hori ez litzateke gertatuko. Hau da, bi aldeen arteko komunikazio hobea egon beharko luke.
9. Hizkuntza eta kulturaniztasuna haur guztiekin lantzeko eta haur etorkinek euskara ikasi eta erabilarazteko, eskolaz kanpoko ekintzak sortu beharko lirateke: antzerkia, eskulanak, jolasak... Aktibitate horietan guraso etorkinek eta bertokoek parte hartu beharko lukete.
Horiek izan dira GARAIPEN taldeko ordezkariarekin izan nuen elkarrizketan mahai gainera atera ziren puntuak. Nik uste dut, kezka honi erantzun egoki bat eman nahi badiogu, hemen agertu diren proposamenak kontuan behintzat izan beharko genituzkeela, afektatu nagusiak, beraiek baitira. Bestalde, argi geratu da, talde honetako guraso etorkinek behinik behin, beraien haurrek euskara ikastea eta euskal gizartean bai kulturalki, bai linguistikoki ongi integratzea nahi dutela, baina horretarako, euskaldunen eta etorkinen arteko elkarlana ezinbestekoa ikusten dute. Orain, bi aldeen arteko elkarrizketa serioari hasiera ematea baino ez da falta. •
*Artikuluko oharrak:
1 Artikulu hau, argitaratu aurretik, GARAIPEN taldekoek (Emakume etorkinen elkartea) irakurria eta onartua izan da.
2 Ikasle horien ia erdia, %48, iberoamerikarra da; %23 afrikarra; %21 europarra; %6 asiarra; eta %3, beste lurralde batzuetakoak
Garaipen elkarteari edozein zalantza edo galdera egiteko, edonork ondorengo bi e-mailetako batera idatz dezakete:
mavicms@yahoo.es
garaipenpv@yahoo.es
Baina, jarri ote gara inoiz pentsatzen proiektu horietan guraso etorkinen hitza, iritzia... kontuan hartzen ote den? Hau da, guraso horiek, beraien haurren integrazio bai linguistikoari, bai kulturalari begira, zein hutsune ikusten dituzte gure ikastetxeetan? Zein da egoera horri buruz beraiek duten iritzia? Zer aldarrikatzen dute? Zein dira beraien proposamenak egoera honi aurre egiteko?... Izan ere, argi dago, kezka honi erantzun egokia bilatu nahi badiogu, etorkinen beraien iritzia, laguntza eta elkarlana beharrezko ditugula.
Galdera horietako batzuei, behinik behin, erantzun gogoz, Garaipen taldeko (Emakume etorkinen elkartea) ordezkari den Victoria Mendozarekin bildu ginen.
Elkarrizketa aurrera zihoan ahala, hainbat puntu atera ziren mahai gainera. Guk, hobe beharrez, solasaldi hari hari orden apur bat jartze aldera, elkarrizketa hartan aipatu ziren puntuak bi taldetan banatu ditugu. Alde batetik, beraien iritziz, haur etorkinen integrazioari begira (bai linguistikoari, bai kulturalari), EAEan aurkitzen dituzten hutsuneak; eta bestetik, helburu hori lortzeko, beraien ustez, denon artean, elkarlanean, landu beharko genituzkeen arloak.
Lehen atalari helduz, Victoria Mendozak ondorengo zazpi puntuak azpimarratzen ditu:
1. EAEko ikastetxeetan ez dago haur etorkinei zuzenduriko plan espezifikorik, ez integrazio kulturalari, ez eta linguistikoari dagokionez. Eskolaz kanpo ere, haur etorkinen integrazio linguistikoari begira dauden hezkuntza programak (euskara ikasteari begira, alegia), euskara hainbat urtetan ikasteko dira.
2. Eskoletako ahalegin diseinua haur etorkinei begira herren dago. Euskararen alorra, esaterako, euskara ikasteko zailtasuna duten haurrentzat baino ez dagoela pentsatua azpimarratzen du. Hau da, euskara sekula ikasi eta entzun ez duten haurrentzat -eta are gutxiago gaztelania ere inoiz ikasi eta entzun ez duten haur etorkinentzat-, ikastetxeetan ez dago ezer prestaturik. Errealitate horrek eragin zuzena du haurraren curriculumeko beste ikasgai guztietan, hizkuntz arazoak direla eta ezin baitituzte beste ikasgaiak jarraitu.
Haur Hezkuntzan matrikulatzen diren haur etorkinek, zeinahi ama hizkuntza izanik ere, euskara ikasteko arazorik ez dute izaten. Baina errealitatea bestelakoa da Lehen Hezkuntzan eta, bereziki, Bigarren Hezkuntzan matrikulatzen diren haur etorkinentzat. Hori dela eta, kasu horietarako, ikastetxeek arreta pertsonalizatuagoa eskaintzen duten errefortzu diseinuak sortu beharko lituzketela uste dute, kontuan izanda ez dela gauza bera haur etorkin horien ama hizkuntza gaztelania izatea -haur iberoamerikarren kasua- edota irakasleek ezagutzen ez duten hizkuntza bat izatea.
3. Euskal gizarteak beraien kulturak eta ohiturak ezagutzeko egiten dituzten ekitaldi guztiak pertsona orori irekiak daude: euskaldunei, etorkinei zein etorkinekiko interesa erakusten duten guztiei. Aldiz, sarri askotan, euskal kulturari buruzko ekimen eta ikuskizunak etorkinentzat ez daudela zabalik edota prestaturik iruditzen zaie, eta horrek, bereziki beraien haurren integrazio kulturalari begira, oztopo bat suposatzen du.
4. Etorkinek Euskadira iritsi arte ez dakite EAEan bi hizkuntza direla ofizialak: euskara eta gaztelania. Uste dute gaztelaniaz baino ez dela hitz egiten herrialde honetan. Bertora heltzen direnean ere inork ez die gai horren inguruan ezer aipatzen. Harremanetan jartzen diren lehen elkarteek errealitate horren berri eman beharrean eta haurrak zein eredutan matrikulatu erabakitzea beraien esku utzi beharrean, seme-alabak A ereduan matrikulatzera bideratzen dituzte, bereziki hirietan. Ostean, jabetzen dira, Euskadin bi hizkuntza direla ofizialak, eta argi dute beraien haurrak herrialde honetan guztiz integratzeko bi hizkuntzok ongi ikastea ezinbestekoa dela. Guraso etorkinek, EAEra heltzen direnean, hemengo errealitate linguistikoaren inguruko informazio eza dutela salatzen dute, horrek, sarriegi, beraien haurren integrazio kultural eta linguistikoan eragin zuzena duelarik.
5. Etorkinei ez zaie azaltzen, ez bertora heltzean, ez ostean, EAEan euskara jakiteak duen garrantziaz, bai integrazioari begira, bai eta lan munduari begira; hau da, beraien haurrak, B ereduan edota bereziki D ereduan matrikulaturik izateak, gerora begira haur horientzat duen garrantziaz.
6. Etorkinek hemengo hezkuntza sistemaz ez dakite ezer, ez bertokoek ere ez etorkinen lurraldeetako hezkuntza sistemez. Bertora heltzen direnean ere, eta beraien haurrak Euskadiko ikastetxeetan matrikulatu, inork ez die ezer azaltzen. Bertoko ikastetxeek ere ez die galdetzen nolakoa izan den ordura arte beraien haurrak matrikulaturik egon diren hezkuntza sistema. Arrazoi hori dela eta, jauzi, eztabaida, arazo, denbora galtze... nabarmenak sortzen dira, hitz eginez gero, laster asko konponduko liratekeenak.
7. Guraso/haur etorkinen eta ikastetxearen arteko lehen harremanetarako behintzat, hizkuntza arazoak leuntzeko, ikastetxeetan bitartekari lanak egiten ari diren pertsonak egon beharko luketela uste dute. Izan ere, hitz egin eta elkar ulertuz gero, konpondu ahalko liratekeen hainbat arazo sortzen dira bi aldeen artean.
Guraso etorkinen proposamenak
Horiek izan dira Garaipen taldeko kideen ustez haur etorkinen integrazioari begira gure ikastetxeetan dauden hutsuneak. Baina zein dira emakume etorkinen elkarte honen iritziz euskaldunen eta etorkinen artean landu beharko genituzkeen arloak, beraien haurren integrazio kultural eta linguistiko egokia bideratzeko? Hona hemen Victoria Mendozak aipaturikoa:
1. Etorkinen jatorrizko hezkuntza sistema gogoan hartuz eta, guraso etorkinen iritzi eta aholkuak alde batera utzi gabe, denon artean haur etorkinei euskara ahalik eta denbora gutxienean irakatsi eta kulturalki Euskadin integratzeko proiektu pertsonalizatuak sortu beharko lirateke, haurraren adina, ama hizkuntza... kontuan izanda.
2. Ikasle etorkinei euskara eta euskal kultura transmititzeko bitarteko egoki bat topatu beharko litzateke, gai honekin sentsibilizatua dagoena eta ikuspegi zabala duena. Lan horretarako, beraien ustez, pertsonarik egokiena EAEan guztiz integratuta (bai linguistikoki, bai kulturalki) dagoen etorkin bat izango litzateke.
3. Etorkinak EAEra heltzen direnean, hemengo errealitate linguistikoa eta hezkuntza sistema azaltzeko bitartekari bat bilatu beharko litzateke, etorkinak Euskadiko errealitate linguistiko eta kulturalaz jabetzen direnean argi baitute beraien haurrek euskara ikasi behar dutela. Bitartekari hori Euskal Herrian bai kulturalki bai linguistikoki guztiz integraturik dagoen guraso etorkin bat izatea komeniko litzateke. Izan ere, etorkin etorri berriengandik hurbilago egongo litzateke, sentsibilizatuago legoke, eta etorkinentzat beraientzat ere etorkin horren esperientziak eta aholkuek pisu handiagoa izango lukete bertoko euskaldun batenak baino -etorkin hori, heldu zenean, beraien egoera berean baitzegoen-.
4. Guraso etorkinei hitzaldiak eman beharko litzaizkieke beraien haurrek behintzat euskara ikas dezaten. Hau da, EAEan euskara jakiteak dituen onuren berri eman behar zaie guraso etorkinei: lanari begira, integrazio sozialari begira, EAEko errealitate kulturala, linguistikoa, politikoa ulertzeko... Hala, beraien seme-alabak euskara ikastera animatuko lituzkete eta, haur horien motibazioa gehituz gero, uste dute haur etorkinek azkarrago ikasiko luketela gure hizkuntza. Izan ere, herri euskaldunetan, haur etorkinekin ez dago motibazioa landu beharrik euskara ikasteko, baina gune erdaldunetan kontrako errealitatea dugu. Kasu hauetan, haurrek ez dute ulertzen zergatik ikasi behar duten euskara baldin eta gaztelania jakitea nahikoa bada eguneroko bizitza normaltasun osoz burutzeko. Haur horientzat euskara beraien ikasketa prozesuan oztopo bat baino ez da.
5. Ikastetxeetan didaktika kulturanitza landu beharko litzateke. Ez da nahikoa, ikastetxe batzuetan egiten den bezala, "kultur aniztasun eguna" ospatu eta gero ikasturtean zehar gai horren inguruko ezer ez lantzea, sarri askotan, egun hori folklorismo hutsean erori eta kontrako efektua lortzen baitu. Kulturaniztasuna egunero eta zeinahi ikasgaietan landu beharko litzateke. Horretarako, guraso etorkinen eta bertokoen arteko elkarlana bultzatu beharko litzateke.
6. Etorkin askok euskara ikasi nahiko lukete, baina diru arazoak direla eta, atzera egiten dute. Beraiek jabetuta daude euskara jakiteak herrialde honetan duen garrantziaz, beraietako asko eta asko Euskal Herriko egoera linguistiko antzekoa duten herrialdeetatik baitatoz, eta beraz, gure egoera linguistikoarekin sentsibilizatuta daude. Hala ere, arazoa diruan datza. Beraz, talde honetako partaideen ustez, euskara ikasi nahi duten etorkinek hori posible izan dezaten, beka sistema bat sortu beharko litzateke. Gainera, etorkin batzuk euskara irakasteko ongi prestatuz gero, ostean, etorkin horiek ondorengo etorkinen euskara irakasle egokienak izan daitezke. ("Egin dezagun Salt solidarioa... baita helduen prestakuntzan ere" artikuluan -Hik Hasi, 81- azaltzen ziren ideien ildoko zerbaiten beharra ikusten dute Garaipen elkartekoek)
7. Hezkuntza sistemak guraso etorkinekin harreman zuzenagoak izan behako lituzke, beraien haurrei begira sortzen diren proiektuetan beraien iritzi, uste eta nahiak kontuan izan daitezen.
8. Sarri asko, haur etorkinen kultura, erlijio edota ohiturak direla eta, ikastetxeetan hainbat gatazka egoten dira bi aldeen artean. Guraso etorkinen eta ikastetxeko arduradunen artean hitz egingo balitz, hori ez litzateke gertatuko. Hau da, bi aldeen arteko komunikazio hobea egon beharko luke.
9. Hizkuntza eta kulturaniztasuna haur guztiekin lantzeko eta haur etorkinek euskara ikasi eta erabilarazteko, eskolaz kanpoko ekintzak sortu beharko lirateke: antzerkia, eskulanak, jolasak... Aktibitate horietan guraso etorkinek eta bertokoek parte hartu beharko lukete.
Horiek izan dira GARAIPEN taldeko ordezkariarekin izan nuen elkarrizketan mahai gainera atera ziren puntuak. Nik uste dut, kezka honi erantzun egoki bat eman nahi badiogu, hemen agertu diren proposamenak kontuan behintzat izan beharko genituzkeela, afektatu nagusiak, beraiek baitira. Bestalde, argi geratu da, talde honetako guraso etorkinek behinik behin, beraien haurrek euskara ikastea eta euskal gizartean bai kulturalki, bai linguistikoki ongi integratzea nahi dutela, baina horretarako, euskaldunen eta etorkinen arteko elkarlana ezinbestekoa ikusten dute. Orain, bi aldeen arteko elkarrizketa serioari hasiera ematea baino ez da falta. •
*Artikuluko oharrak:
1 Artikulu hau, argitaratu aurretik, GARAIPEN taldekoek (Emakume etorkinen elkartea) irakurria eta onartua izan da.
2 Ikasle horien ia erdia, %48, iberoamerikarra da; %23 afrikarra; %21 europarra; %6 asiarra; eta %3, beste lurralde batzuetakoak
Garaipen elkarteari edozein zalantza edo galdera egiteko, edonork ondorengo bi e-mailetako batera idatz dezakete:
mavicms@yahoo.es
garaipenpv@yahoo.es
